اماواگرهای پیش‌بینی قیمت ماشین در سال 1400
تجربه‌ای که بازار خودرو در سال‌های 98 و 99 پشت سر گذاشت، باعث شده که پیش‌بینی روندی که این بازار در آینده طی خواهد کرد، کار بسیار دشواری باشد. در این سال‌ها قیمت ماشین نوسانات زیادی را پشت سر گذاشته و صنعت خودرو نیز تجربه‌های تلخ و شیرین زیادی را پشت سر گذاشت. یکی از تلخ‌ترین تجربه‌هایی که در سال 99 برای صنعت خودرو در ایران رقم خودرو، خروج شرکای چندین ساله اروپایی از این صنعت بود. در این مقاله قصد داریم موانعی را که برای پیش‌بینی نسبتا دقیق قیمت خودرو در سال 1400 وجود دارند موردبررسی قرار دهیم.
روشن نبودن تکلیف همکاری با برندهای بین‌المللی
همان‌طور که گفتیم اصلی‌ترین ضربه زمانی به پیکره صنعت خودروسازی ایران وارد شد که شرکت‌هایی مانند پژو و رنو همکاری خود را با خودروسازان ایرانی قطع کردند. این موضوع باعث شد که خودروسازان خود را در این بازار تنها ببینند و ناچار شوند بخش زیادی از بودجه خود را صرف پر کردن جای خالی این شرکای باتجربه نمایند. به همین دلیل اگر در سال 1400 این روابط بهبود پیدا نکند و اعمال تحریم‌ها علیه ایران همواره ادامه داشته باشد، نمی‌توان هیچ سراشیبی قیمتی را در سال 1400 برای قیمت ماشین متصور شد.
حضور برندهای بین‌المللی در صنعت خودروسازی ایران نه‌تنها باعث انتقال تجربه‌ها خواهد شد، بلکه می‌تواند کار قطعه‌سازان را نیز راحت کند. تامین‌کنندگان قطعات در صنعت خودرو در دنیای امروز ناچار هستند به جنگ غول‌های قیمتی ارزهای خارجی بروند. همین موضوع است که باعث می‌شود تامین قطعات برای خودروسازان گران‌قیمت تمام شده و آن‌ها نیز ناچار خواهند شد که این هزینه را با افزایش قیمت ماشین جبران کنند.
هماهنگ نبودن عرضه و تقاضا
وقفه‌ای که در همکاری میان برندهای ایرانی و خارجی خودرو به وجود آمد، باعث شد که خودروسازان تا حدی تمرکز خود را از روی تولید خودرو بردارند. علاوه بر ایجاد این شکاف بین‌المللی، مشکل در تامین قطعات و افزایش هزینه‌های تولید خودرو نیز باعث شده بود که خودروسازان تیراژ تولید خودرو را تا حد زیادی کاهش دهند. این روندی است که از سال 1397 تا امروز بر صنعت خودرو حاکم شده و به نظر نمی‌رسد که تا بهبود شرایط نیز تغییر کند.
به همین دلیل است که روزبه‌روز شکاف قیمتی میان بازار و کارخانه افزایش پیدا می‌کند و دلالان نهایت سعی خود را برای ماهی گرفتن از این آب گل‌آلود به کار گرفته‌اند. حتی واگذاری خودرو با قرعه‌کشی و شرایط سخت‌گیرانه آن نیز نتوانست این شکاف را پر کرده و دلالان را از بازار خودرو ناکام گرداند. بنابراین به نظر می‌رسد که یکی دیگر از موانع پیش‌بینی قیمت ماشین در سال 1400 روشن نبودن تکلیف تولیدکنندگان و روند عرضه خودرو به بازار است. علتی که شاید بتوان آن را معلولی از روشن نبودن روابط بین‌المللی دانست.
قیمت‌گذاری دستوری
یکی از مشکلات داخلی که گریبان گیر صنعت خودرو شده و باعث شده که قیمت ماشین به‌درستی تعیین نشود، روند قیمت‌گذاری دستوری است. در طی این روند برخی از دستگاه‌ها موظف می‌شوند تا به عبارتی برای تنظیم بازار قیمت هر خودرویی را به‌طور دقیق تعیین کنند. این فرایند که در کشور ما انجام می‌شود، یک فرایند نسبتا منسوخ در سطح جهان است. در این سال‌ها چندین بار شاهد این موضوع بوده‌ایم که نهاد قیمت گذار تغییر کرده است. به‌علاوه این نهادها هیچ‌گاه به‌طور دقیق معیار خود را برای تعیین قیمت ماشین ذکر نکرده‌اند.
روند قیمت‌گذاری دستوری باعث می‌شود که خودروسازان ناچار شوند ویژگی‌های خودرو را به‌گونه‌ای تغییر دهند که متناسب با قیمت‌های تعیین‌شده باشد. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که با توجه به شرایط فعلی قیمت ارز و دیگر عوامل تاثیرگذار در تولید خودرو، قیمت‌های تعیین‌شده اصلا درست نیستند. به همین دلیل دولت باید تعیین قیمت ماشین را به خود خودروسازان بسپارد تا بتوانند با تعیین یک قیمت درست نیازهای خود را به‌درستی برطرف کرده و شکاف میان کارخانه و بازار را کاهش دهند. اما به نظر نمی‌رسد که دولت چنین تصمیمی را در دستور کار خود قرار دهد. به همین دلیل این دخالت دولت نیز به یکی دیگر از موانع اصلی در پیش‌بینی قیمت ماشین در سال 1400 تبدیل شده است.
در سال 1400 باید منتظر کاهش قیمت ماشین باشیم یا افزایش آن؟
همان‌طور که گفتیم پیش‌بینی دقیق روند قیمت خودرو در سال جدید کار واقعا دشواری است. هرچند زمزمه‌هایی از برداشتن تحریم‌ها و بازگشت شرکت‌های اروپایی به صنعت خودرو به گوش می‌رسد، اما هنوز نمی‌توان به آن بازگشت امیدوار بود. به‌علاوه به نظر نمی‌رسد که دولت قصد تغییر در روند قیمت‌گذاری خودرو را داشته باشد. به همین دلیل احتمالا خودروسازان نیز برای کاهش ضررهای خود در این سال تیراژ تولید را باوجود افزایش تقاضا، کاهش خواهند داد. مجموع این عوامل باعث می‌شود که نتوان به کاهش قیمت خودرو در سال 1400 امیدوار بود.
